Tranh chấp di sản thừa kế
26/08/2019 20:01
Câu hỏi: Xin chào luật sư. Hiện nay tôi có vấn đề liên quan đến tranh chấp đất đai muốn được luật sư tư vấn. Nội dung vụ việc nhà tôi như sau:
Gia đình tôi bố tôi lấy 4 vợ và 6 người con trai,Trong đó 1 người đã mất,tôi là con trai út. Mẹ tôi là vợ thứ 4,lúc lấy bố tôi về mẹ tôi có bỏ tiền ra mua một mảnh đất. Nhưng giờ bố tôi mất đi không để lại di chúc thừa kế. Anh con trai cả của vợ 1 đã đuổi mẹ con tôi ra khỏi chỗ đất mẹ tôi mua để cho e gái của a ý ở(e gái a ý không lấy ck mà ở 1 mk). Sáng nay e gái của a con trai cả có sang khóa cửa nhà tôi lại và đánh đuổi 2 mẹ con tôi ra khỏi nhà. Vậy giờ cho tôi xin ý kiến xem tôi phải làm thế nào?
Tôi xin chân thành cảm ơn!
TƯ VẤN CỦA LUẬT SƯ
Công ty luật Đại An Phát xin trân trọng gửi lời cảm ơn bạn đã tin tưởng gửi ý kiến thắc mắc tới chúng tôi.
Liên quan đến thắc mắc của bạn, chúng tôi xin giải đáp như sau.
I. CĂN CỨ PHÁP LÝ
- Bộ luật Dân sự 2015;
II. LUẬT SƯ TƯ VẤN
Dựa vào thông tin bạn đưa ra cũng như các quy định của pháp luật, chúng tôi xác định tranh chấp đất đai của gia đình bạn là tranh chấp di sản thừa kế.
Khi mất đi, bố bạn không để lại di chúc nên theo quy định của pháp luật, trong trường hợp không có di chúc, di sản sẽ được chia theo pháp luật theo quy định tại Điều 650 Bộ luật dân sự 2015 như sau:
“Điều 650. Những trường hợp thừa kế theo pháp luật
1. Thừa kế theo pháp luật được áp dụng trong trường hợp sau đây:
a) Không có di chúc;
b) Di chúc không hợp pháp;
c) Những người thừa kế theo di chúc chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người lập di chúc; cơ quan, tổ chức được hưởng thừa kế theo di chúc không còn tồn tại vào thời điểm mở thừa kế;
d) Những người được chỉ định làm người thừa kế theo di chúc mà không có quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.
…”.
Mặt khác, do thông tin bạn cung cấp còn nhiều nội dung chưa rõ ràng, nên có một số vấn đề liên quan chúng tôi cần xác định để làm rõ:
- Thứ nhất, liên quan đến những người có quyền hưởng di sản thừa kế.
Bố bạn chết đi không để lại di chúc nên phần di sản sẽ được chia theo pháp luật, theo quy định tại điều 651 Bộ luật Dân sự về người thừa kế theo pháp luật quy định:
1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:
a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;
b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;
c) Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.
2. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.
3. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.
Theo quy định trên, thì những người được hưởng di sản thừa kế của bố bạn sẽ là vợ và các con của ông (không phân biệt con chung, con riêng).
Nghị quyết 01/2003/NQ-HĐTP hướng dẫn áp dụng pháp luật trong việc giải quyết một số loại tranh chấp dân sự, hôn nhân và gia đình quy định về thừa kế trong trường hợp chưa có đăng ký kết hôn như sau: “a. Trường hợp quan hệ vợ chồng được xác lập trước ngày 03/01/1987, nếu có một bên chết trước, thì bên vợ hoặc chồng còn sống được hưởng di sản của bên chết để lại theo quy định của pháp luật về thừa kế. b. Trường hợp nam và nữ chung sống với nhau như vợ chồng từ ngày 03/01/1987 đến ngày 01/01/2001 mà có đủ điều kiện kết hôn theo quy định của Luật hôn nhân và gia đình năm 2000 thì có nghĩa vụ đăng ký kết hôn trong thời hạn hai năm, kể từ ngày 01/01/2001 đến ngày 01/01/2003; do đó cho đến trước ngày 01/01/2003 mà có một bên vợ hoặc chồng chết trước thì bên chồng hoặc vợ còn sống được hưởng di sản của bên chết để lại theo quy định của pháp luật về thừa kế….”
Bố bạn có 04 người vợ. Vậy ai là người có quan hệ hôn nhân thực tế chung sống với bố bạn, từ năm bao nhiều? Ai là người có đăng ký kết hôn với bố bạn? Việc kết hôn của bố mẹ bạn là vào thời gian nào? Đã đăng ký kết hôn chưa?
- Thứ hai, liên quan đến di sản thừa kế: Theo như bạn cung cấp thông tin “lúc lấy bố tôi về mẹ tôi có bỏ tiền ra mua một mảnh đất” vậy mảnh đất trên đã được cấp sổ chưa? Nếu đã được cấp sổ thì sổ đứng tên cá nhân (bố hoặc mẹ bạn) hay hộ gia đình? Nếu sổ đứng tên hộ gia đình thì thời điểm cấp sổ những ai có tên trong sổ hộ khẩu? Giả sử mảnh đất đã được cấp sổ, và đó là tài sản chung của bố mẹ bạn thì di sản bố bạn để lại chỉ là một nửa quyền sử dụng thửa đất trên. Nửa còn lại sẽ tài sản của mẹ bạn, mẹ bạn có toàn quyền được sử dụng, định đoạt.
Vì vấn đề bạn hỏi còn khá nhiều nội dung không có thông tin nên chúng tôi chỉ có thể đưa ra các trường hợp dự liệu. Bạn có thể gửi hình ành các giấy tờ có liên quan đến vụ việc hoặc liên lạc trực tiếp với chúng tôi để cung cấp thêm thông tin.
Trên đây là ý kiến tư vấn của Luật Đại An Phát. Trân trọng!
Liên quan đến thắc mắc của bạn, chúng tôi xin giải đáp như sau.
I. CĂN CỨ PHÁP LÝ
- Bộ luật Dân sự 2015;
II. LUẬT SƯ TƯ VẤN
Dựa vào thông tin bạn đưa ra cũng như các quy định của pháp luật, chúng tôi xác định tranh chấp đất đai của gia đình bạn là tranh chấp di sản thừa kế.
Khi mất đi, bố bạn không để lại di chúc nên theo quy định của pháp luật, trong trường hợp không có di chúc, di sản sẽ được chia theo pháp luật theo quy định tại Điều 650 Bộ luật dân sự 2015 như sau:
“Điều 650. Những trường hợp thừa kế theo pháp luật
1. Thừa kế theo pháp luật được áp dụng trong trường hợp sau đây:
a) Không có di chúc;
b) Di chúc không hợp pháp;
c) Những người thừa kế theo di chúc chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người lập di chúc; cơ quan, tổ chức được hưởng thừa kế theo di chúc không còn tồn tại vào thời điểm mở thừa kế;
d) Những người được chỉ định làm người thừa kế theo di chúc mà không có quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.
…”.
Mặt khác, do thông tin bạn cung cấp còn nhiều nội dung chưa rõ ràng, nên có một số vấn đề liên quan chúng tôi cần xác định để làm rõ:
- Thứ nhất, liên quan đến những người có quyền hưởng di sản thừa kế.
Bố bạn chết đi không để lại di chúc nên phần di sản sẽ được chia theo pháp luật, theo quy định tại điều 651 Bộ luật Dân sự về người thừa kế theo pháp luật quy định:
1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:
a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;
b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;
c) Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.
2. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.
3. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.
Theo quy định trên, thì những người được hưởng di sản thừa kế của bố bạn sẽ là vợ và các con của ông (không phân biệt con chung, con riêng).
Nghị quyết 01/2003/NQ-HĐTP hướng dẫn áp dụng pháp luật trong việc giải quyết một số loại tranh chấp dân sự, hôn nhân và gia đình quy định về thừa kế trong trường hợp chưa có đăng ký kết hôn như sau: “a. Trường hợp quan hệ vợ chồng được xác lập trước ngày 03/01/1987, nếu có một bên chết trước, thì bên vợ hoặc chồng còn sống được hưởng di sản của bên chết để lại theo quy định của pháp luật về thừa kế. b. Trường hợp nam và nữ chung sống với nhau như vợ chồng từ ngày 03/01/1987 đến ngày 01/01/2001 mà có đủ điều kiện kết hôn theo quy định của Luật hôn nhân và gia đình năm 2000 thì có nghĩa vụ đăng ký kết hôn trong thời hạn hai năm, kể từ ngày 01/01/2001 đến ngày 01/01/2003; do đó cho đến trước ngày 01/01/2003 mà có một bên vợ hoặc chồng chết trước thì bên chồng hoặc vợ còn sống được hưởng di sản của bên chết để lại theo quy định của pháp luật về thừa kế….”
Bố bạn có 04 người vợ. Vậy ai là người có quan hệ hôn nhân thực tế chung sống với bố bạn, từ năm bao nhiều? Ai là người có đăng ký kết hôn với bố bạn? Việc kết hôn của bố mẹ bạn là vào thời gian nào? Đã đăng ký kết hôn chưa?
- Thứ hai, liên quan đến di sản thừa kế: Theo như bạn cung cấp thông tin “lúc lấy bố tôi về mẹ tôi có bỏ tiền ra mua một mảnh đất” vậy mảnh đất trên đã được cấp sổ chưa? Nếu đã được cấp sổ thì sổ đứng tên cá nhân (bố hoặc mẹ bạn) hay hộ gia đình? Nếu sổ đứng tên hộ gia đình thì thời điểm cấp sổ những ai có tên trong sổ hộ khẩu? Giả sử mảnh đất đã được cấp sổ, và đó là tài sản chung của bố mẹ bạn thì di sản bố bạn để lại chỉ là một nửa quyền sử dụng thửa đất trên. Nửa còn lại sẽ tài sản của mẹ bạn, mẹ bạn có toàn quyền được sử dụng, định đoạt.
Vì vấn đề bạn hỏi còn khá nhiều nội dung không có thông tin nên chúng tôi chỉ có thể đưa ra các trường hợp dự liệu. Bạn có thể gửi hình ành các giấy tờ có liên quan đến vụ việc hoặc liên lạc trực tiếp với chúng tôi để cung cấp thêm thông tin.
Trên đây là ý kiến tư vấn của Luật Đại An Phát. Trân trọng!
Đăng ký dịch vụ ngay
- Tranh chấp đất đai tôn giáo và quy trình giải quyết.
- Bồi thường hỗ trợ khi nhà nước thu hồi đất nông nghiệp
- Tranh chấp đất đai cần những chứng cứ gì?
- Trình tự, thủ tục các bước giải quyết tranh chấp ranh giới thửa đất
- TRANH CHẤP VỀ NGÕ ĐI CHUNG
- Những điều cần lưu ý khi giải quyết tranh chấp đất đai
- Khởi kiện hay khiếu nại tranh chấp đất đai
- Hồ sơ khởi kiện tranh chấp đất đai